COVID-19

बुहुम सावस्रि फसंथानआ(WHO) फोजोबस्रांथाव बे बेरामनि गोसारनायनि सायाव गुवारै नायबिजिरगासिनो दं आरो बेखौ गोसारनायखौ होबथानो फाहामथाय आरो सांग्रांथिनि सायाव फोसावगासिनो दं।
What is Coronavirus?
करना भाइरासआ मा ? - करना भाइरासआ जाबाय भाइरासफोरनि जथाइ जायफोरा जुनार आरो सुबुंफोरनि देहायाव हाबनानै बेराम सोमजिहोयो। मानसिनि देहायाव करना भाइरासआ हाबोब्ला हांबिखान्थिखौ गाज्रि खालामनानै सरासनस्रा लोमजानाय आरो गंगा मोननायनिफ्राइ गिख्रांथावनिख्रै गिख्रांव MERS(Middle East Respiratory Syndrome) आरो SARS ( Sever Acute Respiratory Syndrome) बायदि बेरामाव गोग्लैयो। बाबैसो सिगांयाव सिनायनो हानाय करना भाइरासजों सोमजिनाय बेरामा जाबाय कभिड-19 (COVID-19) ।


कभिड-19आ मा ? - कभिड-19 आ गोदानै सिनायजानाय कर'ना भाइरासनि जाहोनाव सोमजिनाय बारदेरनाय बेराम। बे गोदान भाइरास आरो बेरामा गिबि गिबियै चिन हादरनि युहान सोहोराव 2019 मायथाइनि दिसेम्बर दानाव हरखाब गोसारफबदोंमोन।

What are the symptoms of COVID-19 ?
कभिड-19 नि लक्षनफोरा माबादि ? - कभिड-19 नि लक्षनफोरा जाबाय लोमजानाय, मेंनायमोननाय आरो गोरान गुजुनाय। नाथाय खायफा सुबुंनि बेलायाव मोदोमसानाय, खर'सानाय, गोनथोंजों दै गनाय, हांलानो गोब्राब मोननाय, गोदोनासानाय बायदि जानो हागो। बे लक्षनफोरा सरासनस्रायै बारानिफ्राय बारा जालांनो हमो। एखनब्ला खायफा सुबुंनि देहायाव बे भाइरासआ थासेयावबो बेबादि जेब्बो लक्षननुजायाबो जानो हागो आरो देहायाबो गाज्रि जाया। बांद्राय मानसियानो (80% सो) बेबायदि बेरामनिफ्राय साबजाथाव फाहामथाय मोनालासैनो मोजांबो जायो । बेंखनै साफ्रोम सा 6 नि मादाव सा 1 सुबुंनि देहायावसो कभिड-19 बेरामनि गोब्राब जेब्ला जानायखो नुनो मोनो। जायफोर बैसो जानाय सुबुं आरो जायफोरा गुबुन बेरामफोरजों नाख्रबजानाय जेरैबादि गोजौ थै नारथाइ( High blood pressure) , हावफावनि जेंना( Heart Problem), डाइबिटिज बेफोर मानसिफोरनि देहायाव बे भाइरासा हाबोब्ला गोरलैयैनो रासिन बेराम सोमजिहोयो। ओंखायनो जायफोर सुबुंहा लोमजानाय, गुजुनाय आरो हां लानायाव गोब्राब जानाय बेराम जायो बिसोरखौ देहाफाहामगिरिआ नोजोराव लाखिनांगौ।



How does COVID-19 Spread?
कभिड-19 आ माबोरै बारदेरो ?
- कभिड-19 आ सासे सुबुंनि देहायाव गुबुन सासे कर'ना भाइरासजों साग्लोबसारनाय सुबुंनिफ्राइ बारदेरो। बे बेरामा सासे कभिड-19 बेरामिनि हादसोनायजों आरो गुजुनायजों खुगा आरो गोनथोंनिफ्राइ ओंखारनाय जुमुदै, गुग्राइनि उन्दै उन्दै थरथिंजों सासेनिफ्राइ गुबुन सासेनियाव बारदेरो। बेनि अनगायैबो जुमुदै, गुंग्रायनि उन्दै उन्दै थरथिंफोरा बबेबा बेसाद एबा हा सायाव नांना थायोब्ला आरो बे बेसादफोरखौ गुबुन बेरामगैयि सुबुंआ दांनानै गावनि मेगन, गन्थों एबा खुगा दाङोब्ला भाइरासआ बेनि देहायाव सन्देरो। बेखायनो बेनिफ्राइ बारग'नो थाखाय सासेया गुबुन सासेनिफ्राय खमैबो 1 मितार गोजानाव बेरामिनिफ्राय थानांगौ। बुहुम सावस्रि फसंथानआ(WHO) कभिड-19 आ माबोरै बारदेरो बेनि सायाव गुवारै नायबिजिरगासिनो दं आरो बेखौ गोसारनायखौ होबथानो फाहामथाय आरो सांग्रांथिनि सायाव फोसावगासिनो दं।

What can I do to protect myself and prevent the spead of disease?
कभिड-19 आ माबोरै बारदेरो ? आं गावखौ माबोरै रैखा खालामनो हागोन आरो बेराम गोसारनायखौ होबथानो हागोन?
Protection measures for everyone: गसैनि थाखाय लानो गोनां सांग्रांथिफोर: कभिड-19 नि सोमोन्दै गोदान खौरांफोरखौ WHO नि वेवसाइतनिफ्राय आरो जायगायारि आरो हामायारि देहा सावस्रि बिफाननिफ्राइ लाबाय थानाय। बुहुमनि गोबां हादरफोराव कभिड-19 खौ सानस्लाबनो हायैबादि बांलांनायखौ नुनो मोनबाय। चिन आरो गुबुन माखासे हादरफोराव बे बेरामखौ बांलांनायखौ खमायनो एबा होबथानायाव एसे जाफुंसारदोंल्बाबो बुहुमनि गोबां हादरनि हालोदा बुंथावजायै जानानै दं बेखायनो गोदान खौरांनि थाखाय फोनांजाबाय थानांगोन। You can reduce your chances of infection or spreading COVID-19 by taking some simple precautions: नोंथाङा माखासे गोर्लै सिगां राहा लानानै कभिड-19 निफ्राइ बारग'नो हागोन आरो गोसारनायखौ होबथानो हागोन। सम सम निसा गोनां आखाय सुग्राजों आरो साबोनजों नोंथाङा गावनि आखायखौ गुफुंयै सुबाय थानांगौ। - मानो ? साबोन एबा निसा गोनां आखाय सुग्राजों आखाय सुबाय थायोब्ला आखायाव थानाय भाइरास आं थैलाङो।

सोरबाफोर गुजुदेरोब्ला एबा हादसियोब्ला बेनिफ्राइ नोंथांङा अराय सम खमैबो 1 मितार गोजानाव गावखौ लाखिनांगौ।
आं गावखौ माबोरै रैखा खालामनो आरो कभिड-19 भाइरास गोसारनायखौ होबथानो हागोन? गासैनिबो थाखाय लानो गोनां राहाफोर(Preventions):
1) समसम आरो मोजाङै स्पिरित गोनां मुवा आखायाव फोननांगौ आरो बेनि उनाव बेखौ साबोनजों आरो दैजों सुगार नांगौ। बेखामानिया नोंथांनि आखायाव नांनानै थानाय भाइरासफोरखौ बुथारगोन।
2) नोंथांनि खाथियाव थानाय गोजोनाय एबा हास्सोनाय मानसिनिफ्राय खमैबो 1 मितार गोजानाव थानांगौ। नंङाब्ला बे मानसिनिफ्राय कभिड-19 भाइरासा नोंथांनि बांहोनायजों बादेरनो हागौ।
3)मेगन, गोनथों आरो मोखां आखाय़जों दांबायथानो नाङा। नोंथांनि आखाया जेराव मेराव दांबाय बायनो गोनां जानायलाय बेजों भाइरासा फैफानो हागौ आरो बेजों मेगन, गोनथों आरो मोखांनि बिजोंजों देहासिंआव गोसारहोनो हागौ।
4)मानसिफोरनि खाथियाव उदांङै गोजोनो एबा हास्सोनो नाङा। उन्दै उन्दै फिथरजों भाइरासा गोसारो, बेखायनो हांबोनाय-नागरनायाव जाथे गोगो बार मोननो हायो बेनि थाखाय सांग्रांथि जानांगौ। बेबादि सांग्रांथिजों कभिड-19 भाइरास निफ्राय जों रैखा मोन्नो हागोन। 5) देहा गाज्रि नांब्ला ननिफ्राइ बायजोआव थांनो नाङा। नोंथांनि जुदि लोमजानाय, गोजोनाय आरो बांहोनाय- होगारनायाव गोब्राब मोनदोंब्ला देहाफाहामगिरिनि सेराव थां।
6) जेब्ला सोरबाफोर बैसोगोरा, डाइबेतिस, हार्त बेरामि आरो हांबोनायाव गोब्राब मोननाय मानसि जायो अब्ला जेराव मेराव गिदिंलाबायनो नाङा। मानोना बेफोरबादि मानसिखौ गोर्लैयै कभिड-19 आ नाख्रेबनो हायो।

People with mild symptoms who are otherwise healthy should self-isolate and contact their medical provider or a COVID-19 information line provided by Government for advice on testing and referral.
People with fever, cough or difficulty breathing should call their doctor and seek medical attention.